C’est le ton qui fait la musique

Bij Terugspeeltheater Amsterdam werken we met meerdere professionele acteurs en muzikanten. Terugspeeltheater (vrij vertaald naar het oorspronkelijke Playback Theatre) is een theatrale interventievorm die in de jaren zeventig is ontwikkeld door de Amerikaanse Jonathan Fox en Jo Sallas).

Acteurs en muzikanten hebben een eigen maar gelijkwaardige rol binnen dit format: de media versterken elkaar op eigen vlak. Net zoals de ingrediënten in een gerecht afzonderlijk een specifieke smaak hebben vormt juist de combinatie van de individuele smaken het gerecht, en brengt de gelaagdheid aan die meer is dan de som der delen. En dat is meer dan het samenvoegen van losse ingrediënten: een hobbykok met een recept met ingrediëntenlijst van een professionele topkok is niet automatisch een garantie voor een topmaaltijd:. De ervaring en aanleg van de kok die tijdens het koken voortduren proeft en durft af te wijken van het recept waar nodig bepaald het eindresultaat. Natuurlijke ingrediënten variëren immers qua sterkte en smaaksignatuur, en klimaatomstandigheden hebben direct impact op de optimale kooktemperatuur en -duur. En wanneer een origineel ingrediënt niet voorhanden is kiest een ervaren kok een alternatief ingrediënt dat wel voor handen is uit op basis van de smaakcategorie. Kortom: als twee twee vakgebieden zijn waar improvisatie skills essentieel zijn dan is het wel op culinair en (interactief) theatraal vlak.

Acteurs en muzikanten moeten dus op elkaar ingespeeld zijn. Hoewel de voorstellingen altijd volledig geïmproviseerd zijn, repeteren acteurs en muzikanten op regelmatige basis met elkaar zodat ze bij een publieksvoorstelling “voorbereid onvoorbereid zijn.” Dat repeteren is vooral gericht op vakmatige theatrale kwaliteiten: wat is de kern van een specifiek verhaal, en hoe kun je dat theatraal het beste visueel vertalen (bijvoorbeeld via een metafoor) naar een generieke representatie die resoneert bij een veelkoppig publiek. Voor een deel is dat ambacht, voor een deel creatieve inspiratie, maar in zijn geheel is het improvisatie, en altijd is het spannend. Voor publiek, maar evenzogoed voor de gespreksleider (conductor), acteurs en muzikanten. Dat betekent dat een scène de ene keer ‘beter’ lukt dan een andere keer. Wat altijd gelijk is, is de intentie: bij terugspeeltheater is het verhaal van de ‘verteller’ uit het publiek altijd leidend, en wordt te alle tijden gerespecteerd. Iedere scène is een zoektocht waarbij de reis belangrijker is dan het einddoel. Dat einddoel is doorgaans nog onbekend bij de ‘verteller’, en dus ook bij de acteurs en muzikanten die de reis proberen te visualiseren. Daardoor onderneemt de ‘verteller’ uit het publiek de reis samen met de artiesten, wat soms voor iedereen tot verrassende bestemmingen leidt. Maar de reis blijkt doorgaans interessanter dan het einddoel. C’est le ton qui fait la musique.

Dit artikel is geplaatst in Uncategorized en getagged , . Bookmark hier de permalink.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *